Οι σχέσεις της Μακεδονίας με την Αθήνα εντάθηκαν ιδιαίτερα μετά την ίδρυση της Δηλιακής συμμαχίας (478/7 π.Χ.). Η Μακεδονία προμήθευε την Αθήνα με ξυλεία για τη ναυπήγηση του στόλου της, ενώ κατά μήκος των παραλίων της είχαν ιδρυθεί αθηναϊκές αποικίες.

Ύστερα από το θάνατο του βασιλιά Αρχέλαου (394 π.Χ.) και μέχρι την τελική επικράτηση τού Φιλίππου Β' (359 π.Χ.), πατέρα του Μεγάλου Αλεξάνδρου, η Μακεδονία ταράχτηκε από εσωτερικές δυναστικές έριδες για τη διαδοχή στο θρόνο, αλλά κι από εξωτερικές επιθέσεις των Ιλλυριών. Ο Φίλιππος κατόρθωσε να εδραιώσει την εξουσία του υποτάσσοντας κάποια γειτονικά φύλα -όπως τους Παίονες- και εντάσσοντάς τα στο μακεδονικό κράτος, ενώ από το 358 π.Χ. ξανάρχισαν οι επαφές και οι συγκρούσεις του με την Αθήνα, άλλοτε σε διπλωματικό και άλλοτε σε στρατιωτικό επίπεδο.

Η Αθήνα απασχολημένη το διάστημα εκείνο με το συμμαχικό πόλεμο (357-5 π.Χ.) δεν είχε τη δυνατότητα να αντιδράσει στις επεκτατικές βλέψεις του Φιλίππου, ο οποίος μπόρεσε να στερεώσει τις θέσεις του στο βόρειο Αιγαίο κυριεύοντας τις πόλεις των ακτών της Θράκης, που ήταν τα παραδοσιακά ερείσματα του αθηναϊκού στόλου στο δρόμο των Στενών.

Με τις διαδικασίες αυτές η Μακεδονία άρχισε να αποκτά, σταδιακά, το χαρακτήρα σημαντικής ναυτικής δύναμης στο χώρο του Αιγαίου και να παρεμβαίνει, όλο και περισσότερο δυναμικά, στις υποθέσεις των πόλεων της νότιας Ελλάδας. Την εποχή εκείνη στην Αθήνα υπερίσχυαν εκείνοι που υποστήριζαν την εγκατάλειψη των αθηναϊκών ηγεμονικών τάσεων.

| εισαγωγή | πολιτική εξέλιξη της κλασικής Αθήνας | Αθηναϊκό πολίτευμα | πρόσωπα |	Κλασική Εποχή
Σημείωση: Επιλέγοντας τις εικόνες μπορείτε να δείτε αυτές σε μεγέθυνση, καθώς και τις επεξηγήσεις τους. Οι υπογραμμισμένες παραπομπές (links) οδηγούν σε σχετικά με αυτές κείμενα, ενώ οι μη υπογραμμισμένες αποτελούν επεξηγηματικό γλωσσάρι.