Eισαγωγή: Oι βασικοί πρωταγωνιστές
Έχει εύστοχα υποστηριχτεί ότι οι πολιτικές δυνάμεις της περιόδου αντλούσαν
τον πυρήνα της μαζικής υποστήριξής τους, από συγκεκριμένα στρώματα (κοινωνικά),
ομάδες (επαγγελματικές κ.ά.) και περιοχές. Xωρίς αμφιβολία, η εφαρμογή
των όποιων κομματικών στρατηγικών έπαιρνε μορφή κυρίως μέσα από δύο τρόπους:
το "χάρισμα" των πρωταγωνιστικών μορφών που ηγούνταν κάθε παράταξης
και τα πελατειακά δίκτυα. Iδιαίτερα κατά την πρώτη φάση της περιόδου που
εξετάζεται, έως δηλαδή τα μέσα της δεκαετίας του '30, αυτές οι μέθοδοι
αποτέλεσαν τις πλέον πρόσφορες εναλλακτικές μορφές μαζικής κινητοποίησης.
Eξάλλου, η πύκνωση των εξωθεσμικών ανατροπών, (πραξικοπήματα, στάσεις κλπ.)
πείθει το μελετητή πως η κοινοβουλευτική αναμέτρηση και η στρατιωτική παρέμβαση
εκ μέρους των δύο μεγάλων παρατάξεων, βενιζελικών και αντιβενιζελικών,
θα πρέπει να θεωρηθούν ως δύο μάλλον συμπληρωματικές προσεγγίσεις απόκτησης
της εξουσίας.
Στο βαθμό λοιπόν που τα ελληνικά πολιτικά κόμματα συνέχισαν στην περίοδο
του Μεσοπολέμου να κυριαρχούνται από ηγετικές φυσιογνωμίες και όχι από
πολιτικές αρχές και προγράμματα, δεν πρέπει να προκαλούν εντύπωση οι διαρκείς
αλλά και βίαιες μεταβολές του δημόσιου βίου.
|